‘Εργο: “Τα δικαιώματα των παιδιών που ζουν σε ιδρύματα/Τα αόρατα παιδιά”

Πρόγραμμα: Αctive citizens fund

#active citizens fund #taaoratapaidia

Από τότε που ξεκίνησε επί της ουσίας η διαδικασία για την επιβαλλόμενη αποϊδρυματοποίηση, εδώ και δυόμισι χρόνια περίπου, είναι γεγονός ότι δεν έχουμε καμιά επίσημη – ούτε ανεπίσημη- ενημέρωση και κανένα ποιοτικό αλλά και ποσοτικό στοιχείο που να μας διαφωτίζει σχετικά με τον τρόπο που εξελίσσεται ο θεσμός της αναδοχής και της υιοθεσίας στη χώρα μας, ειδικά για τα παιδιά των ιδρυμάτων. ΄Εχουμε μόνο εντυπώσεις, στοιχεία γενικόλογα που δεν μας δίνουν καμιά πληροφορία επί της ουσίας που προχωρά ο θεσμός ανά φορέα κοινωνικής προστασίας, ανά δομή φιλοξενίας παιδιών (ίδρυμα), ανά περιφέρεια και περιφερειακή ενότητα της χώρας. Δεν γνωρίζουμε πόσα παιδιά τοποθετήθηκαν σε ανάδοχη οικογένεια από κάθε κατηγορία ιδρυμάτων (δημόσια, ιδιωτικά, εκκλησιαστικά, υπουργείου Δικαιοσύνης, κλπ) και από ποιά κατηγορία παιδιών (τυπικής ανάπτυξης, με αναπηρία, με χρόνιες νόσους, με διάγνωση ψυχοκοινωνικής διαταραχής, προσφυγόπουλα, παιδιά μειονοτήτων κλπ). Η μόνη μας διέξοδος για να βγάζουμε κάποια συμπεράσματα είναι οι μαρτυρίες των αναγνωστών μας που αντιπροσωπεύουν την αλήθεια. Μια αλήθεια που δεν γνωρίζουμε αν θέλει να αποδεχθεί η κεντρική διοίκηση και η τοπική αυτοδιοίκηση που έχουν το σύνολο της αρμοδιότητας και της ευθύνης και κυρίως αν θέλει να κάνει γι αυτό. Μας καταθέτει λοιπόν την εμπειρία της η φίλη του “Δικτύου” και την ευχαριστούμε θερμά για το θάρρος της και την αγωνιστικότητά της:

“Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΔΟΧΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΟ ΙΔΡΥΜΑ”

Μιας υποψήφιας ανάδοχης μητέρας, σχολικής ψυχολόγου

“Το σχολικό έτος 2020-2021 εργάστηκα ως σχολική ψυχολόγος, μέλος της Επιτροπής Διεπιστημονικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης (ΕΔΕΑΥ) σε Δημοτικό Σχολείο της Λαμίας, μεταξύ άλλων σχολείων. Το  Δημοτικό γειτνιάζει με το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας και φοιτούν σε αυτό τα περισσότερα από τα κορίτσια που διαμένουν στο ίδρυμα. Στο πλαίσιο των σχολικών μας καθηκόντων, παραπέμφθηκε σε μένα και στη συνάδελφο κοινωνική λειτουργό, μαθήτρια που φιλοξενείται στο ίδρυμα, την οποία και υποστηρίξαμε ψυχοκοινωνικά με συνεδρίες καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Το συγκεκριμένο παιδί έζησε μία πολύ δύσκολη οικογενειακή κατάσταση, στην οποία δεν υπάρχει λόγος να αναφερθώ, καθώς και πολλές αλλαγές περιβάλλοντος. Θαύμασα το μυαλό της και τη δύναμή της και αναπτύχθηκε μεταξύ μας μια σχέση στοργής και εμπιστοσύνης, λόγω της οποίας μου γεννήθηκε η επιθυμία να διερευνήσω τη δυνατότητα υιοθεσίας ή αναδοχής της, ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία. Παράλληλα, πραγματοποίησα εθελοντικά τέσσερις απογευματινές επισκέψεις στο ίδρυμα, στο διάστημα μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου 2021, με σκοπό τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων δημιουργικής απασχόλησης με τα κορίτσια. Οι επισκέψεις αυτές έγιναν κατόπιν συνεννόησης με αρμόδια υπάλληλο του ιδρύματος, η οποία στην πρώτη συνάντησή μας στον χώρο του σχολείου, προσήλθε ως το πρόσωπο αναφοράς για την επικοινωνία της ΕΔΕΑΥ με το ίδρυμα. Όταν γνώρισα από κοντά τι σημαίνει Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας, η επιθυμία μου να την απομακρύνω από αυτό το περιβάλλον έγινε ακόμα πιο έντονη, βλέποντας ότι διαχειρίζεται την τύχη της Ν.Π. και των υπολοίπων κοριτσιών, ανειδίκευτο και εντελώς ακατάλληλο προσωπικό. Γιατί, μόνο ακατάλληλες μπορώ να χαρακτηρίσω, εργαζόμενες και «υπεύθυνες» που κάνουν δηλώσεις όπως «το παιδί είναι ζωηρό επειδή είναι αβάπτιστο» ή που τρομοκρατούν το παιδί απειλώντας ότι «αν δεν καθίσεις φρόνιμα, θα σε διώξουν από το ίδρυμα», όπως μου ανέφερε το ίδιο το παιδί.  

Στο τέλος του σχολικού έτους, εξέφρασα ανοικτά στην αρμόδια υπάλληλο την πρόθεσή μου να προχωρήσω σε αναδοχή της Ν.Π, πιστεύοντας ότι θα στήριζε την προσπάθειά μου, αφενός επειδή είχε δηλώσει σε πολλές περιπτώσεις ότι τα κορίτσια που μένουν στο ίδρυμα δεν τα θέλει κανείς λόγω του ότι είναι μεγάλα σε ηλικία και αφετέρου, λόγω της προσωπικής σχέσης που είχα αναπτύξει με τη μικρή. Η σχέση με την Ν.Π. στο πλαίσιο του σχολείου, με βοήθησε να κατανοήσω καλύτερα τις ανάγκες της, τους φόβους της, τα όνειρά της, κάτι για το οποίο, μία οικογένεια που θα τη γνωρίσει από την αρχή, θα χρειαστεί πολύ περισσότερο χρόνο, περίμενα λοιπόν ότι η κυρία στην οποία απευθύνθηκα αλλά και το Δ.Σ. του ιδρύματος θα ενθάρρυναν και θα στήριζαν την πρωτοβουλία μου. Ωστόσο, η αντίδρασή της ήταν αποθαρρυντική, κάτι που για να είμαι ειλικρινής δεν περίμενα. Μου απάντησε λοιπόν τα εξής: πρώτον, ότι το ίδρυμα δεν κάνει υιοθεσίες, επειδή οι γονείς των περισσότερων κοριτσιών είναι εν ζωή. Τη ρώτησα εάν τα κορίτσια που φιλοξενούνται στο ίδρυμα και των οποίων η μέριμνα έχει αφαιρεθεί με δικαστική απόφαση από τους γονείς, έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Ανηλίκων ώστε να πάνε σε ανάδοχες οικογένειες και απάντησε ότι δεν γνωρίζει. Δεύτερον, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της σχετικά με τον καινούριο νόμο και είπε ότι οι υπεύθυνοι του ιδρύματος ψάχνουν να βρουν τρόπους ώστε να μην φύγουν τα κορίτσια, διαφορετικά το ίδρυμα θα κλείσει. Τρίτον, μου είπε ότι γενικά το ίδρυμα προτιμά οι θετοί γονείς να είναι από τη Λαμία και εγώ επειδή είμαι από άλλη πόλη, δεν είμαι κατάλληλη υποψήφια. Τέταρτον, ότι το συγκεκριμένο κορίτσι είχε ενδιαφερθεί να το υιοθετήσει ο παππούς του, κάτι που παραμένει απλώς μια επαναλαμβανόμενη δήλωση, η οποία δεν έχει γίνει πράξη από το 2020 μέχρι και σήμερα. Η εντύπωση που αποκόμισα, ήταν ότι το ίδρυμα, για λόγους που αδυνατούσα να κατανοήσω, προσπαθούσε με θεμιτά και αθέμιτα μέσα να αποτρέψει τις υιοθεσίες και τις αναδοχές, κάτι που επιβεβαιώθηκε από το παρακάτω περιστατικό: η συγκεκριμένη υπάλληλος έχει βαφτίσει ένα άλλο κορίτσι που διαμένει στο ίδρυμα, το οποίο, σύμφωνα με τα λεγόμενά της, την αποκαλεί «μαμά» και με το οποίο έχει αναπτύξει ιδιαίτερο συναισθηματικό δέσιμο. Λίγο καιρό αφότου τέθηκε σε λειτουργία η πλατφόρμα anynet, η ίδια κυρία ζήτησε από εμένα και τη συνάδελφο κοινωνική λειτουργό του σχολείου, να γράψουμε μια ψευδή έκθεση σχετικά με τη συγκεκριμένη μαθήτρια, στην οποία να αναφέρουμε ότι αντιμετωπίζει μαθησιακές και συναισθηματικές δυσκολίες, προκειμένου να χρησιμοποιήσει το ίδρυμα την έκθεσή μας για να απομακρύνει ενδιαφερόμενους θετούς γονείς. Το αίτημα αυτό, το απηύθυνε αρχικά μέσω της διευθύντριας του σχολείου, η οποία μου τηλεφώνησε για να ζητήσει αυτήν τη «διευκόλυνση προς την κυρία Κ», όπως είπε χαρακτηριστικά. Αρνήθηκα κατηγορηματικά, λέγοντας ότι, δεν μπορώ να γράψω κάτι που δεν είναι αληθές, καθώς η συγκεκριμένη μαθήτρια δεν μας είχε παραπεμφθεί ολόκληρη τη σχολική χρονιά για κάποια δυσκολία. Τόνισα επίσης στην Διευθύντρια, ότι η «χάρη» την οποία μας ζητάει, παραβιάζει τη σχετική νομοθεσία αλλά και τον κώδικα δεοντολογίας των ειδικοτήτων μας. Λίγες μέρες αργότερα, συνάντησα την ίδια την κυρία Κ. έξω από το σχολείο και μου διατύπωσε και κατά πρόσωπο το ίδιο αίτημα, της επανέλαβα την άρνησή μου, αν και την είχε ήδη ενημερώσει σχετικά η διευθύντρια του σχολείου.

Να σημειωθεί εδώ ότι η εργαζόμενη Κ. είναι απλώς μια υπάλληλος, βοηθός της διευθύντρια του ιδρύματος, δεν είναι καν μέλος του Δ.Σ. του ιδρύματος σύμφωνα με τα λεγόμενά της, όμως θεωρώ ότι οι πράξεις και τα λόγια της είναι ενδεικτικές του ότι το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας έχει ως αυτοσκοπό τη συνέχιση της λειτουργίας του, αντί να έχει ως πρωταρχικό του μέλημα το βέλτιστο συμφέρον του κάθε παιδιού που φιλοξενεί. Άλλωστε, από φωτογραφίες δημόσιων εκδηλώσεων του ιδρύματος, οι οποίες έχουν δημοσιευτεί στον τοπικό τύπο της Λαμίας, διαπίστωσα ότι τα ίδια ακριβώς κορίτσια που γνώρισα ενάμιση χρόνο πριν, εξακολουθούν να διαμένουν εκεί, κάτι που δείχνει ότι οι υπεύθυνοι του ιδρύματος έχουν καταφέρει να παρεμποδίσουν τις υιοθεσίες και τις αναδοχές. Αναρωτιέμαι λοιπόν, με ποιο δικαίωμα ένα ιδιωτικό ίδρυμα, το οποίο μάλιστα δεν διαθέτει καν κοινωνική υπηρεσία, αποφασίζει για το μέλλον δεκάδων κοριτσιών, παραβιάζοντας τη σχετική νομοθεσία και μάλιστα χωρίς να υφίσταται καμία συνέπεια.

Στη συνέχεια, ακολούθησα την προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία, υπέβαλα τα δικαιολογητικά μου στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και πέρασα από το στάδιο της κοινωνικής έρευνας, η οποία ολοκληρώθηκε επιτυχώς τον Φλεβάρη του 2022, παρακολούθησα το σεμινάριο του ΕΚΚΑ για τους υποψήφιους ανάδοχους γονείς και εγγράφηκα στο Μητρώο  Γονέων. Η κοινωνική λειτουργός της αρμόδιας Δ/νσης Κοινωνικής Μέριμνας, η οποία «χρεώθηκε» εξαρχής την αίτησή μου και η οποία πραγματοποίησε την κοινωνική έρευνα, πρότεινε σε γραπτή επικοινωνία της με την Προϊσταμένη του Τμήματος Αναδοχής και Υιοθεσίας του Υπουργείου Εργασίας, κα. Ελένη Απουσίδου, να συνδεθεί απευθείας η Ν.Π. με το πρόσωπό μου, εφόσον βέβαια, δεν έχει συνδεθεί με κάποια άλλη ανάδοχη οικογένεια. Την ίδια περίοδο, εγώ προσωπικά έστειλα γραπτή καταγγελία στην κυρία Απουσίδου, σχετικά με τις ενδείξεις που είχα ότι το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας παρεμποδίζει τις αναδοχές και τις υιοθεσίες των κοριτσιών που φιλοξενεί.

Λίγες μέρες αργότερα, η κυρία Απουσίδου ζήτησε από την κοινωνική υπηρεσία της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας να πραγματοποιήσει έλεγχο στο ίδρυμα. Εκεί, διαπιστώθηκε ότι η Ν.Π. έχει δηλωθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα σα να βρίσκεται σε διαδικασία συγγενικής αναδοχής, κάτι που τελικά δεν ίσχυε. Και μάλιστα, όταν επισημάνθηκε στο προσωπικό του ιδρύματος ότι σύμφωνα με το νόμο τα δηλωθέντα στοιχεία των παιδιών πρέπει να είναι αληθή, εκείνοι έδειξαν απροθυμία να τα τροποποιήσουν (!) Τα ΑΣΟΑ των υπολοίπων κοριτσιών δεν ελέγχθηκαν καν, καθώς, σύμφωνα με τα λόγια της κυρίας Απουσίδου, οι εργαζόμενοι της περιφέρειας που πήγαν για έλεγχο, «δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους», γι’αυτό και η κυρία Απουσίδου μου είπε σε τηλεφωνική μας συνομιλία ότι θα τους ζητούσε να κάνουν έλεγχο και δεύτερη φορά και μάλιστα γραπτώς. Δεν γνωρίζω τι έγινε στη συνέχεια, με διαβεβαίωσε όμως ότι η καταγγελία μου «πήρε τον δρόμο της» και ότι θα κατέληγε στη Δημόσια Αρχή Διαφάνειας.

Να σημειωθεί εδώ ότι σε μικρές πόλεις σαν τη Λαμία, οι εργαζόμενοι σε τέτοιες υπηρεσίες γνωρίζονται μεταξύ τους και έχουν αναπτυχθεί σε πολλές περιπτώσεις φιλικές σχέσεις μεταξύ τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Επιπλέον, σύμφωνα με την προσωπική μου εκτίμηση, το Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας, έχει μεγάλο κύρος και απολαμβάνει ευρείας κοινωνικής αποδοχής, καθώς έχει χτίσει μια εικόνα στην κοινωνία της Λαμίας ότι «κάνει θεάρεστο έργο». Αυτό καθιστά δύσκολο το να γίνει ένας ουσιαστικός και διαφανής έλεγχος. Οι εκάστοτε μητροπολίτες, δήμαρχοι και περιφερειάρχες που διατηρούν άψογες δημόσιες σχέσεις με το ίδρυμα και φωτογραφίζονται σε εκδηλώσεις με τα μέλη του και με τα φιλοξενούμενα εκεί κορίτσια (των οποίων ο τοπικός τύπος δεν φροντίζει ούτε καν να κρύψει τα πρόσωπα), είτε δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες αναδοχής και υιοθεσίες, είτε δεν ενδιαφέρονται.

Σε ό,τι αφορά το αίτημά μου για αναδοχή της Ν.Π., όπως μεταφέρθηκε από την κοινωνική λειτουργό της Περιφέρειας, περίμενα για τρεις μήνες την απάντηση της κυρίας Απουσίδου, η οποία, σε τηλεφωνική μας επικοινωνία μου ζήτησε να εξασφαλίσω μια βεβαίωση από το ίδρυμα (δηλαδή από τα ίδια άτομα που είχα καταγγείλει για παρακώλυση των αναδοχών) που να βεβαιώνει ότι είχα «προσωπική» σχέση με το παιδί. Κι αυτό επειδή, σύμφωνα με το σκεπτικό της, η σχέση που ανέπτυξα με το παιδί εντός του σχολικού πλαισίου ήταν μόνο «επαγγελματική» και αυτό δεν ήταν αρκετό. Τελικά, η κυρία Απουσίδου έστειλε γραπτώς πρόταση στο Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας, να πραγματοποιηθεί η σύνδεσή της Ν.Π. με το πρόσωπό μου. Η απάντηση του ιδρύματος καθυστέρησε περίπου έναν μήνα, υπογραφόταν όχι από το Δ.Σ. αλλά από μία εθελόντρια κοινωνική λειτουργό και έλεγε ότι κανένας από το Δ.Σ. ούτε και από το προσωπικό του ιδρύματος, δεν με γνωρίζει! Μετά από αυτό, στις αρχές Σεπτεμβρίου, εγώ η ίδια έστειλα μια γραπτή επιστολή στο ίδρυμα, στην οποία τους υπενθύμιζα ποια είμαι, ότι είχα συνεργαστεί με την κυρία Κ. για την υποστήριξη της ένταξης της Ν.Π. στο σχολείο και εξέφραζα την έκπληξή μου για το γεγονός ότι δήλωσαν ότι δεν με γνωρίζουν. Τέλος, τους ζητούσα να θέσουν πάνω απ’όλα το συμφέρον του παιδιού και να σκεφτούν την πρόταση του υπουργείο για αναδοχή της Ν.Π. από εμένα. Επιπλέον, έστειλα ένα e-mail στην κυρία Απουσίδου εκθέτοντας τους προβληματισμούς μου, παραθέτοντας στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το ίδρυμα ψεύδεται όταν ισχυρίζεται ότι δεν με γνωρίζει, και ζητώντας της να μου απαντήσει, εάν προτίθεται να επιμείνει στην πρόταση σύνδεσης του συγκεκριμένου παιδιού μαζί μου. Δεν έλαβα ποτέ καμία απάντηση. Λίγες εβδομάδες αργότερα, το ίδρυμα μου απάντησε με επιστολή ότι πρόκειται για παρεξήγηση και ότι δεν κατάλαβαν αμέσως ότι η πρόταση σύνδεσης αφορούσε εμένα, καθώς δεν θυμόντουσαν το επώνυμό μου. Με ευχαρίστησαν για το ενδιαφέρον μου για τη Ν.Π. αλλά αρνήθηκαν τη σύνδεση του παιδιού μαζί μου, καθώς, όπως δηλώνουν, το ίδρυμα ακολουθεί τη διαδικασία μέσω της πλατφόρμας anynet, «σύμφωνα με τις υποδείξεις των αρμοδίων Υπηρεσιών».

Την ίδια εβδομάδα, πληροφορήθηκα από γνωστό μου άτομο στη Λαμία, ότι υπάρχει μια άλλη κυρία από εύπορη οικογένεια της Λαμίας, η οποία ενδιαφέρεται για αναδοχή της Ν.Π και η οποία την επισκέπτεται τακτικά στο ίδρυμα. Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τη συνολική στάση του ιδρύματος, θεωρώ ότι συνεχίζει να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούσε προτού τεθεί σε εφαρμογή ο νέος νόμος, με λίγα λόγια, «διαλέγει» οικογένειες για τα κορίτσια που φιλοξενεί, άγνωστο με ποια κριτήρια, ενώ για τα υπόλοιπα που παραμένουν εγκλωβισμένα εκεί μέσα –    κάποια πρέπει να παραμείνουν, επειδή, αν δοθούν όλα σε οικογένειες, το ίδρυμα δεν θα έχει λόγο ύπαρξης- «διαλέγει» γαμπρούς. Άλλωστε και δημόσια η διευθύντρια του ιδρύματος, έχει δηλώσει περήφανα ότι «από εδώ μέσα φεύγουν νύφες». Και κάπου εδώ, το περίφημο συμφέρον του παιδιού πάει περίπατο.

Σε ό,τι αφορά την προσωπική μου ιστορία, δεδομένου ότι το αρκετά ψυχοφθόρο και γεμάτο ματαιώσεις εγχείρημα για αναδοχή της Ν.Π, το οποίο ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2021 και μέχρι σήμερα δεν έχει αποδώσει καρπούς, κατέληξα στο ότι έχω εξαντλήσει όλα τα νόμιμα μέσα και σκέφτομαι να παραιτηθώ και να συνεχίσω την προσπάθεια για αναδοχή κάποιου άλλου παιδιού. Η εμπειρία μου από την προσπάθεια αναδοχής της Ν.Π. με  έκανε να καταλάβω ότι στο υπάρχον πλαίσιο υιοθεσία και αναδοχής, δεν ενθαρρύνεται η σύνδεση παιδιών με πρόσωπα που ανήκουν στο ευρύτερο περιβάλλον τους. Αντιθέτως, από τη μία πλευρά τα ιδρύματα με τα μέσα που χρησιμοποιούν και από την άλλη το Τμήμα Αναδοχής και Υιοθεσίας του Υπουργείου με τις κωλυσιεργείες του, αποδυναμώνουν τους υπάρχοντες δεσμούς αυτών των προσώπων με τα παιδιά, με τα τελευταία να συνεχίζουν να παραμένουν στα ιδρύματα.”

Η επιστολή της υποψήφιας ανάδοχης προς το ίδρυμα, για ένα παιδί που παρέμενε χρόνια σε αυτό και για το οποίο δεν υπήρχε εξ αρχής καμιά αληθινή πρόθεση αποϊδρυματοποίησής του.

“Προς Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας

Αξιότιμο Δ.Σ του Ιδρύματος,

Ονομάζομαι …,  είμαι σχολική ψυχολόγος και εργάστηκα τη χρονιά 2020-2021 στο … Δημοτικό Σχολείο …, όπου, όπως γνωρίζετε, φοιτούν πολλά από τα κορίτσια που διαμένουν στο Ορφανοτροφείο Θηλέων. Από την αρχή της χρονιάς παραπέμφθηκε στην Επιτροπή Διαγνωστικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης (ΕΔΕΑΥ), στην οποία συμμετείχα μαζί με συνάδελφο κοινωνική λειτουργό, η μαθήτρια Ν.Π.

Η Ν.Π. υποστηρίχθηκε σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς με στόχο την καλύτερη δυνατή προσαρμογή της στο σχολικό περιβάλλον και ήταν ιδιαίτερα συνεργάσιμη, ενώ αναπτύχθηκε μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ μας. Τις πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό αλλά και με το περιβάλλον διαμονής του παιδιού τις παρείχε η υπάλληλος του ιδρύματος η οποία συνόδευε την Ν.Π. στο σχολείο και η οποία υπέγραψε και την υπεύθυνη δήλωση συναίνεσης στην παραπομπή της μαθήτριας στην ΕΔΕΑΥ, με το όνομά της. Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς πραγματοποιήθηκαν τόσο ατομικές συναντήσεις με την υπάλληλο, όσο και τηλεφωνική επικοινωνία μαζί της, με σκοπό την ενημέρωση για την πορεία της ένταξης της μαθήτριας στο σχολικό πλαίσιο, αλλά και για την υποβολή αιτήματος για παράλληλη στήριξη στο τέλος της χρονιάς. Τα παραπάνω μπορούν να αποδειχτούν και από την τελική Έκθεση Ψυχοκοινωνική Υποστήριξης, την οποία συγγράψαμε ως ΕΔΕΑΥ.

Η συνεργασία μου με την κα … (υπάλληλο)  ήταν άριστη και η ίδια με προέτρεψε να επισκεφτώ και το Ορφανοτροφείο. Πραγματοποίησα λοιπόν τρεις απογευματινές επισκέψεις στο Ίδρυμα με εθελοντικό χαρακτήρα, όπου συμμετείχα σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες με τα κορίτσια που διέμεναν εκεί. Για του λόγου το αληθές, σας επισυνάπτω τη φωτογραφία που βλέπετε παρακάτω, η οποία ελήφθη όπως βλέπετε στο προαύλιο του ιδρύματος, με την άδειά της υπαλλήλου -για την ακρίβεια από την ίδια την εργαζόμενη.  

Μου προξενεί, επομένως, τεράστια έκπληξη, η απάντησή σας στην πρόσφατη πρόταση του Υπουργείου να συνδεθεί η Ν.Π. μαζί μου, ότι δεν με γνωρίζει κανείς ούτε από το Δ.Σ. ούτε από το προσωπικό του ιδρύματος. Πιστεύω ότι μόνο σε λάθος οφείλεται μια τέτοια δήλωση ή ότι ενδεχομένως η κυρία … (υπάλληλος) δεν θυμόταν το επώνυμό μου και, ως εκ τούτου, δεν αντιλήφθηκε ότι πρόκειται για εμένα.

Θα ήθελα επίσης να σας γνωστοποιήσω ότι, σε μου επίσκεψη στο ίδρυμα, αρχές του καλοκαιριού του 2021, ενημέρωσα την κυρία … σχετικά με την επιθυμία μου να υιοθετήσω τη Ν.Π. Μου απάντησε ότι το ίδρυμα δεν κάνει υιοθεσίες, επειδή οι γονείς των περισσότερων παιδιών βρίσκονται εν ζωή. Τη ρώτησα για το ενδεχόμενο της αναδοχής και με συμβούλεψε να ακολουθήσω τη νόμιμη διαδικασία μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας anynet. Έτσι και έπραξα, συγκέντρωσα όλα τα νόμιμα έγγραφα, πέρασα από κοινωνική έρευνα και εγκρίθηκα, εντάχθηκα στο Μητρώο Υποψηφίων Γονέων και η κοινωνική λειτουργός από την Κοινωνική Υπηρεσία της αρμόδιας Περιφέρειας, έκρινε ότι θα ήταν προς το συμφέρον του παιδιού, να γίνει απευθείας η σύνδεση μαζί μου, πρόταση στην οποία συμφώνησε και η Προϊσταμένη του Τμήματος Αναδοχής και Υιοθεσίας, κα. Απουσίδου. Έτσι λοιπόν, λάβατε πρόσφατα μέσω e-mail την πρόταση του Υπουργείου για σύνδεση της Ν.Π. μαζί μου.

Αξιότιμο Δ.Σ. του Ορφανοτροφείου Θηλέων Λαμίας: το μόνο που με ενδιαφέρει, είναι να προσφέρω αγάπη και ασφάλεια σε αυτό το παιδί, καθώς ένα ιδρυματικό περιβάλλον εξ’ορισμού δεν μπορεί να τα εξασφαλίσει στον ίδιο βαθμό που τα παρέχει μια οικογένεια. Όσο καλές κι αν είναι οι συνθήκες διαβίωσης στο Ορφανοτροφείο Λαμίας, δεν είναι το ίδιο με το να έχει η Ν. μία μαμά. Σε όλα τα ιδρύματα, λίγα άτομα-φροντιστές δεν επαρκούν για όλα τα παιδιά, ενώ το σύστημα είναι σχεδιασμένο κατά τέτοιον τρόπο, ώστε τα παιδιά να μην προσκολλώνται περισσότερο από ό,τι πρέπει σε κάποιο από τα μέλη του προσωπικού, γεγονός με αρνητικές συνέπειες για τη συναισθηματική τους ανάπτυξη.

Γνωρίζετε ότι ο νέος νόμος υποχρεώνει τα ιδρύματα να προχωρήσουν σε αναδοχή και υιοθεσία των παιδιών που φιλοξενούν, ανάλογα με την κάθε περίπτωση. Εφόσον λοιπόν θα προκύψει ούτως ή άλλως πρόταση αναδοχής της Κ. από κάποια οικογένεια μέσω της πλατφόρμας anynet, δεν είναι καλύτερα να συνδεθεί με κάποιο πρόσωπο που τη γνωρίζει και που έχει μια εικόνα για τις δυσκολίες και για τις ανάγκες της, από το να συνδεθεί με εντελώς άγνωστα πρόσωπα;

Σας ζητώ λοιπόν να λάβετε υπόψη τα παραπάνω, να θέσετε πάνω απ’όλα το συμφέρον του παιδιού και να αποδεχτείτε την πρόταση του Υπουργείου για αναδοχή της Ν.Π. από το πρόσωπό μου.

Αναμένω την απάντησή σας.

Με εκτίμηση “

Ακολουθεί επιστολή στο Τμήμα Υιοθεσίας και Αναδοχής του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την ίδια υπόθεση, την οποία η υποψήφια ανάδοχη απέστειλε προκειμένου να αντικρούσει την τραγελαφική δικαιολογία του ιδρύματος, ότι δεν την συνδέει “προσωπική σχέση” με την ανήλικη της οποίας την αναδοχή επιδίωκε, αλλά “επαγγελματική σχέση” που δεν δημιουργεί – κατά το ίδρυμα- προϋποθέσεις για την ύπαρξη συναισθηματικού δεσμού της υποψήφιας ανάδοχης με το παιδί. Θυμίζει αντίστοιχη υπόθεση που χειρίστηκε το Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης “΄Αγιος Στυλιανός” σε υπόθεση ζεύγους εθελοντών που συνδέθηκαν με βρέφος επί 1,5 χρόνο και το ίδρυμα απέκρουσε την πρόταση για αναδοχή του παιδιού λόγω του “εθελοντικού χαρακτήρα” της φροντίδας του βρέφους, προτιμώντας σε ηλικία 3 ετών να το στείλουν σε ίδρυμα όπου παραμένει μέχρι σήμερα, πέντε χρόνια μετά.

“Αξιότιμη κυρία Απουσίδου,

Πληροφορούμενη μέσω της Κ.Λ. της Περιφέρειας για την απάντηση του Ορφανοτροφείου Θηλέων Λαμίας σε σχέση με την πρόταση σύνδεσης της Ν.Π. με το πρόσωπό μου, θα ήθελα να σας εκθέσω τους παρακάτω προβληματισμούς.

Εξαρχής δεν κατανόησα το σκεπτικό σύμφωνα με το οποίο, έπρεπε να στοιχειοθετηθεί μια «προσωπική» γνωριμία μου με το παιδί, ώστε να προχωρήσει η σύνδεση μαζί μου, ιδιαίτερα δε, δεν κατανόησα τον διαχωρισμό «επαγγελματική σχέση = στον χώρο του σχολείου, προσωπική σχέση = τον χώρο του ιδρύματος». Στην περίπτωσή μου, τόσο η προσωπική σχέση όσο και η επαγγελματική, που είναι αδιαχώριστες, αναπτύχθηκαν κυρίως στο σχολικό πλαίσιο. Πώς άλλωστε θα μπορούσα να αναπτύξω εκτεταμένες προσωπικές επαφές με ένα παιδί που διαβιεί σε ένα ιδρυματικό περιβάλλον, υπό την κηδεμονία δηλαδή ενός ιδρύματος; Δεν είμαι συγγενικό πρόσωπο, δεν είμαι οικογενειακή φίλη, είμαι η ψυχολόγος που υποστήριζε το παιδί στην ομαλή προσαρμογή του στο σχολείο. Αυτή είναι η ιδιότητά μου και δεν βλέπω για ποιον λόγο θα έπρεπε να υποβαθμιστεί, έναντι μιας εκτός σχολικού πλαισίου γνωριμίας. Για να γίνω περισσότερο κατανοητή: εάν, για παράδειγμα, ήταν η δασκάλα της τάξης εκείνη που  ενδιαφερόταν να υιοθετήσει το παιδί, θα χρειαζόταν να αποδείξει ότι το γνωρίζει και από κάποιο άλλο πλαίσιο; Τι παραπάνω θα προσέθετε κάτι τέτοιο;

Εν ολίγοις, φοβάμαι ότι η μέχρι τώρα προσπάθεια να στοιχειοθετηθεί η πρόταση σύνδεσης της Ν.Π. με την επίκληση σχέσης μαζί μου εκτός σχολικού πλαισίου, υπονόμευσε την ίδια την πρόταση αλλά και επέτρεψε στο ίδρυμα να παραστήσει ότι δεν με γνωρίζει, κάτι που δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί, εάν είχαμε προτάξει τη σχέση μου με το παιδί στο σχολικό πλαίσιο, καθώς αυτό μπορεί να επιβεβαιωθεί από τον σύλλογο διδασκόντων του σχολείου αλλά και από σχετικά έγγραφα.

Από την πλευρά μου, σας προσκομίζω στοιχεία που αντικρούουν τον ισχυρισμό του Ορφανοτροφείου Λαμίας ότι κανένας από το προσωπικό δεν με γνωρίζει. Πρόκειται για την τελική έκθεση που συγγράψαμε ως Επιτροπή Διαγνωστικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης (ΕΔΕΑΥ). Έχω καλύψει το περιεχόμενό της, καθώς αναφέρεται σε προσωπικά δεδομένα του παιδιού, αλλά αυτό που έχει σημασία, είναι ότι από το έγγραφο αυτό (δείτε τα σημεία με την κίτρινη επισήμανση) προκύπτει ότι είχαμε συνεργασία με την κηδεμόνα της Ν.Π., η οποία μας παρείχε πληροφορίες για το ιστορικό της και για την προσαρμογή της στο ίδρυμα. Ως κηδεμόνας παρουσιάστηκε στο σχολείο η κυρία Κ., μέλος του προσωπικού του ιδρύματος και στενή συνεργάτις της διευθύντριας του ιδρύματος, κυρίας Σταυρούλας Πελέκη. Με την κυρία Κ. είχαμε τόσο συναντήσεις δια ζώσης, όσο και τηλεφωνική επικοινωνία σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Εκείνη ήταν άλλωστε που με προσκάλεσε να πραγματοποιήσω εθελοντικές επισκέψεις στο ίδρυμα.

Προξενεί επομένως εντύπωση, ο ισχυρισμός ότι κανένας από το προσωπικό του ιδρύματος δεν με γνωρίζει και ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ανατέθηκε η παραπάνω απάντηση σε μια εθελόντρια κοινωνική λειτουργό (!) Θα κάνετε κάτι γι’ αυτό; Θα το διερευνήσετε; Ή μπορούν να δηλώνουν ό,τι θέλουν και να γίνεται αμέσως αποδεκτό από το Τμήμα Υιοθεσίας και Αναδοχής του Υπουργείου;

Κυρία Απουσίδου, έχετε τη δυνατότητα να βοηθήσετε να φύγει άμεσα αυτό το παιδί από το ίδρυμα μέσω της σύνδεσής μαζί μου. Αυτό ακριβώς είναι που διακυβεύεται με αυτήν την πρόταση: το αν θα βάλετε τέλος στις κωλυσιεργίες και τις μεθοδεύσεις του ιδρύματος, εάν, με λίγα λόγια, θα διευκολύνετε ένα παιδί να φύγει άμεσα από ένα ιδρυματικό περιβάλλον. Δεδομένου μάλιστα, ότι το Ορφανοτροφείο Λαμίας παρεμποδίζει τις αναδοχές, κάτι που αποδείχτηκε από τον έλεγχο, στον οποίο διαπιστώθηκε ότι δεν υφίσταται η δηλωθείσα διαδικασία συγγενικής αναδοχής, μπορεί κανείς βάσιμα να προβλέψει ότι, ακόμα κι αν προταθεί μέσω του συστήματος σύνδεση του συγκεκριμένου παιδιού με κάποια οικογένεια, το προσωπικό του ιδρύματος θα χρησιμοποιήσει τα ίδια μέσα που επιστράτευσε και στη δική μου περίπτωση: θα επικαλεστεί διογκωμένες συναισθηματικές και μαθησιακές δυσκολίες, πρόθεσή των παππούδων να την υιοθετήσουν και γενικά θα κάνει οτιδήποτε μπορεί, προκειμένου να αποθαρρύνει έναν υποψήφιο ανάδοχο γονέα. Το αποτέλεσμα θα είναι, το παιδί να παραμείνει για πολύ ακόμα καιρό στο ίδρυμα.

Θεωρώντας λοιπόν ότι το ζήτημα δεν πρέπει να κλείσει εδώ, αντίθετα, χρειάζεται να ανοίξει σε βάθος, σας ζητώ να σκεφτείτε τα παραπάνω και σας παρακαλώ να μου απαντήσετε, εάν προτίθεστε να επιμείνετε στην πρόταση σύνδεσης του συγκεκριμένου παιδιού μαζί μου.

Με εκτίμηση“

Φυσικά και δεν έγινε τίποτα. Η υποψήφια ανάδοχη έχει τη δυνατότητα παρά την πικρία της, θα συνεχίσει να αναζητά παιδί προς αναδοχή. Δεν θα είναι όμως “το παιδί της καρδιάς της’. Αυτό που της έδωσε εξαρχής το έναυσμα να μπει στη διαδικασία να γίνει ανάδοχη μητέρα. Αυτό που τη γέννησε μητρικά συναισθήματα. Για το παιδί, η κατάληξη θα είναι χειρότερη. Του στέρησαν ακόμη μια φορά τη δυνατότητα να αποκτήσει γονιό, αυτόν τον οποίο εκείνο διάλεξε. Γιατί; Γιατί το “Ορφανοτροφείο Θηλέων Λαμίας” όπως και πολλά άλλα ιδρύματα, έχει τη δύναμη να επιβάλει τη θέλησή του. Αντίθετα στο νόμο, αντίθετα στο κράτος, αντίθετα στο συμφέρον του παιδιού.