Μέχρι σήμερα έπρεπε να έχουμε στη διάθεσή μας στατιστικά στοιχεία από την πορεία της εξέλιξης του θεσμού της αναδοχής ανηλίκων που θα οδηγούσαν στην προσαρμογή της πολιτικής αποϊδρυματοποίησης στις πραγματικές ανάγκες των ευάλωτων παιδιών, όπως μέχρι τώρα (θα έπρεπε να) είχαν καταγραφεί. Είναι προφανές ότι οι κυβερνήσεις από την ψήφιση του Ν. 4528/2018 και εντεύθεν, ακολουθούν τις επιταγές της Ε.Ε. που επιμένει να θέσει ένα τέλος στην ιδρυματική φροντίδα παιδιών όπως και των αναπήρων, των ηλικιωμένων, των ψυχικά ασθενών. Εκείνο που δεν είναι προφανές αλλά αντίθετα αρκετά ασαφές, είναι αν υπάρχει επιτέλους συγκροτημένη πολιτική για την αποϊδρυματοποίηση των παιδιών (αλήθεια πόσα χρόνια το συζητάμε…) που θα οδηγήσει εν τέλει στο στόχο, να κλείσουν τα ιδρύματα μέχρι το έτος 2030 χωρίς προχειρότητες, χωρίς ερασιτεχνισμούς και χωρίς εν τέλει η αποϊδρυματοποίηση να καταλήξει σε νέα θυματοποίηση των παιδιών μέσα στην ανάδοχη οικογένεια αλλά και την ανάδοχη οικογένεια σε ασφυξία. Ωστόσο μέχρι σήμερα δεν είδαμε περιορισμό του αριθμού των ιδρυμάτων, δεν έχουμε ειλικρινείς στατιστικές για τον αριθμό των παιδιών σε ιδρύματα – που προφανώς δεν είναι σταθερός και θα έπρεπε να δίνεται μηνιαία – , δεν έχουμε “καθαρές” στατιστικές για τον αριθμό των αναδοχών και των υιοθεσιών που εξελίχθηκαν από την αναδοχή των παιδιών και κυρίως δεν έχουμε ποιοτικές παραμέτρους της μέχρι τώρα εφαρμογής του θεσμού της αναδοχής.

Ελένη Γεώργαρου, 25.04.2024, Συνηγορία

Πάνε πια έξι χρόνια που προσπαθούν οι κυβερνήσεις, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να “πείσουν” ένα παγιωμένο και σκληροπυρηνικό στις αντιλήψεις του προνοιακό σύστημα, βασισμένο εξ ολοκλήρου στην ιδρυματική εκδοχή της κοινωνικής προστασίας των παιδιών, να κατευθυνθεί σε αποϊδρυματικές πολιτικές. Ωστόσο όπως αποδεικνύεται μέχρι σήμερα, δεν αρκεί η άσκηση πιέσεων στα ιδρύματα για να επιτευχθεί ο στόχος. Που μπορεί να μην είναι να εκλείψουν ολοσχερώς οι δομές κλειστής φροντίδας παιδιών, αλλά αφενός να αλλάξουν πλαίσιο λειτουργίας και αφετέρου, χωρίς τα ιδρύματα να έχουν τον καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ζωής ενός παιδιού που εγκαταλείφθηκε ή κακοποιήθηκε, ενός μη ευνοημένου παιδιού, γιατί σήμερα κάθε πολιτική για το ευάλωτο παιδί που πρέπει να προστατευτεί εκτός οικογένειας και δεν είναι εγκαταλελειμμένο βρέφος, αναγκαστικά περνάει μέσα από αυτά ή κυρίως μέσα από αυτά.

΄Οσο η Πολιτεία δεν ορίζει καθαρά τον στόχο που εξυπηρετεί ο θεσμός της αναδοχής ανηλίκων και τον χαρακτήρα που θέλει να δώσει σε αυτόν, όσο δεν απομακρύνει τα ιδρύματα από την εμπλοκή τους στη διαδικασία κοινωνικής φροντίδας με την ανάθεση σε αυτά της επιμέλειας ή της γονικής μέριμνας ενός παιδιού που απομακρύνεται από την οικογένειά του , ενώ θα έπρεπε το το κράτος/τοπική αυτοδιοίκηση με τις κοινωνικές του υπηρεσίες να τα αναλαμβάνει τα νομικά γονεϊκά δικαιώματα και να αφήνει στα ιδρύματα μόνο την προσωρινή πραγματική φροντίδα των παιδιών μέχρι την αναδοχή τους – αν δεν μπορεί αυτή να γίνει άμεσα – , τόσο θα είναι και πιο δύσκολο να περιορίσει το ρόλο τους και την παρεμβατικότητά τους σε μια παρωχημένη λογική κοινωνικής φροντίδας των ανηλίκων. Και όσο τα ιδρύματα υπάρχουν με τον τρόπο που έμαθαν να λειτουργούν, διασφαλίζοντας πρώτα την οντότητά τους στην κοινωνική “επιχειρηματική” τους διάστασή με τις μεγάλες περιουσίες και τις οικονομικές συνδιαλλαγές, στηριζόμενα στον αριθμό παιδιών που στη θέση του κράτους αναλαμβάνουν να φροντίσουν, τόσο θα απομακρυνόμαστε από το στόχο της σταδιακής μέχρι την οριστική παύση λειτουργίας των κλειστών δομών όπως μέχρι σήμερα τις γνωρίζουμε. Ωστόσο το κράτος, για να είναι σε θέση να το κάνει αυτό έχει δύο επιλογές: ΄Η θα ενισχύσει με το απαραίτητο δυναμικό (προσωπικό) τις κοινωνικές υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης και όχι μόνο με κοινωνικούς λειτουργούς αλλά με προσωπικό διαφόρων αναγκαίων ειδικοτήτων (νομικών, ψυχολόγων, ψυχιάτρων) που να μπορούν να εκπληρώνουν ως ομάδα εργασίας ένα πιο συνολικό ρόλο στην αποκατάσταση των παιδιών και στην υποστήριξη οικογενειών ή θα αναθέσει το κομμάτι αυτό της κοινωνικής πολιτικής σε ιδιώτες, πιστοποιημένους παρόχους κοινωνικών υπηρεσιών για το Παιδί που συνεργαζόμενοι και εποπτευόμενοι από την τοπική αυτοδιοίκηση και το κράτος θα αναλάβουν το ρόλο που έχουν σήμερα τα ιδρύματα, χωρίς την ύπαρξη φυσικά κλειστών δομών φροντίδας εκτός αναγκαίων εξαιρέσεων. Η δεύτερη εκδοχή είναι το μοντέλο που ακολουθούν πολλά κράτη της Ευρώπης και Η.Π.Α. και φυσικά δεν είναι μια πολιτική “ανέφελη”.

Τί λοιπόν συμβαίνει σήμερα ή τί συνέβαινε λίγα χρόνια πριν όταν τα αποτελέσματα κακών πρακτικών κάνουν την εμφάνισή τους τώρα αποκαλύπτοντας πολύ κακές πρακτικές όχι μόνο ιδρυμάτων αλλά και κοινωνικών υπηρεσιών της κοινότητας και εισαγγελικών και δικαστικών Αρχών που εμπλέκονται καθοριστικά;

ΚΑΚΕΣ & ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ, ΚΑΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΩΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΞΩΙΔΡΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

Με την υλοποίηση της αναδοχής των παιδιών που ζούσαν στα ιδρύματα και τα σύνθετα προβλήματα που έχουν αναδειχθεί, αποκαλύπτονται οι εγκληματικές (χωρίς εισαγωγικά) πολιτικές των ιδρυμάτων, να κρατούν παιδιά εγκλωβισμένα, από νήπια μέχρι εφήβους στο κλειστό σύστημα φροντίδας, στην απομόνωση και στο περιθώριο της κοινωνίας με την συνενοχή και την απόλυτη συν-ευθύνη ενός κράτους που νόμιζε ότι απαλλασσόταν από το “βάρος” μιας κοινωνικής πολιτικής που όφειλε να ασκεί και που τις συνέπειες της αδιαφορίας του, θα τις έβρισκε αργότερα μπροστά του, όχι σε ανθρωπιστικό επίπεδο που δεν το πολυενδιαφέρει, αλλά με την επιβάρυνση του συστήματος Δικαιοσύνης και Σωφρονισμού, Υγείας, Δημόσιας Ασφάλειας, Πρόνοιας και εντέλει της επιβάρυνσης της Οικονομίας και της Ανάπτυξης που – λέει ότι – το ενδιαφέρει. Και φυσικά αναπαραγωγής των φαινομένων σε επόμενες γενιές παιδιών.

Kαθώς το “Δίκτυο Αναδόχων Γονέων και Εθελοντών για την εξωιδρυματική κοινωνική φροντίδα των ανηλίκων” είναι ο μόνη οργάνωση στην Ελλάδα που παρέχει συμβουλευτική σε επίπεδο εύρεσης διεξόδου σε καταστάσεις που το προνοιακό σύστημα οδήγησε και οδηγεί σε αδιέξοδα, τα οποία εντέλει καταλήγουν να “συντρίψουν” ζωές παιδιών αλλά και να διαψεύσουν τις προσδοκίες ανθρώπων που λειτουργούν με αληθινή ενσυναίσθηση και όχι με επαγγελματικά κίνητρα (αναδόχους γονείς) , καταγράφει περιστατικά που πρόσφατα ανακλήθηκαν και αποδεικνύουν αρνητικούς χειρισμούς ολόκληρου του προνοιακού συστήματος. Εκτίθενται με τη ελπίδα να αποτελέσουν “διδακτέα ύλη” ώστε να μην επαναληφθούν προς χάριν της επιδιωκόμενης θεωρητικά ευημερίας των παιδιών.

Ι.Ο ΣΤΕΛΙΟΣ Ρ.

Ο Στέλιος Ρ. ήταν μόνο 1,5 έτους όταν τοποθετήθηκε στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης “Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ” για “προσωρινή φιλοξενία” ενώ τα τρία του αδέλφια τοποθετήθηκαν στη δομή φιλοξενίας των Παιδικών Χωριών SOS Kρήτης. Από τα αδέλφια του ήταν ο μόνος που είχε διαφορετικό επώνυμο διότι φερόταν φυσικό παιδί ενός αλλοδαπού μετανάστη ασιατικής χώρας, στον τόπο όπου ζούσε η μητέρα του. Η δικογραφία περιλάμβανε τον ισχυρισμό ότι το παιδί ήταν φυσικό τέκνο του έως τότε μόνιμου συντρόφου της μητέρας πλην όμως ένας οικονομικός μετανάστης αντί μερικών εκατοντάδων ευρώ αναγνώρισε το παιδί για να έχει τα πλεονεκτήματα διαμονής πατέρα Έλληνα υπηκόου. Μέχρι σήμερα την αλήθεια δεν την ξέρει κανείς.

΄Ηταν από τα παιδιά που έπρεπε ΑΜΕΣΩΣ ,λόγω της ηλικίας του, να κατευθυνθεί σε ανάδοχη οικογένεια και όχι να τοποθετηθεί για οποιονδήποτε λόγο στο βρεφοκομείο ή σε οποιοδήποτε ίδρυμα. Τότε δεν ίσχυε το σύστημα anynet. gr ακόμη, πλην όμως αυτό δεν έχει καμιά σημασία. Από το 1993 όλα τα ιδρύματα παιδικής προστασίας έχουν νομική υποχρέωση να φροντίζουν για την αποϊδρυματοποίηση των παιδιών που φιλοξενούν και όχι να τα κρατούν για να έχουν αντικείμενο απασχόλησης οι εργαζόμενοί τους και οι διοικήσεις τους. Το βρέφος τοποθετήθηκε στο βρεφοκομείο λόγω της ηλικίας του και σωστά, συνδέθηκε με οικογένεια εθελοντών από τον Αγ. Στυλιανό για την κοινωνικοποίησή του. Ο χρόνος περνούσε, αναπτύχθηκα δεσμοί μεταξύ του βρέφους και του ζεύγους των εθελοντών με φιλοξενία του παιδιού και όπως είναι εύλογο για κάθε “κανονικό” προνοιακό σύστημα που αναζητά το συμφέρον του παιδιού, οι εθελοντές /ανάδοχοι φιλοξενίας αιτήθηκαν την αναδοχή του παιδιού, το οποίο ήταν δεδομένο ότι θα κατέληγε σε ίδρυμα μαζί με τα άλλα τρία αδέλφια του. Πλην όμως το ίδρυμα “Παιδικά Χωριά SOS” για ακατανόητους λόγους, με ισχυρογνωμοσύνη επιδίωκε τον ιδρυματισμό του μικρού Στέλιου μαζί με τα άλλα αδέλφια του στο Ηράκλειο και μάλιστα είχε “σχέδιο” για αυτά τα παιδιά, να έχουν επαφή με τη φυσική τους οικογένεια και γιατί όχι να επιστρέψουν σε αυτήν, που με δική τους κοινωνική έκθεση, αρχικά περιέγραφαν ως μια άκρως παραμελητική και κακοποιητική οικογένεια. Και οι δύο γονείς με σοβαρό ψυχιατρικό υπόβαθρο και ένας χειριστικός παππούς, σε συνδιαλλαγή με το ίδρυμα για το “καλό” τάχα των παιδιών. Και το άλλοθι της επιδίωξης να εγκλειστεί και το νήπιο στο ίδρυμα, ήταν για να είναι τάχα με τα αδέλφια του. ΄Ενας στον “Καιάδα”, όλοι στον “Καιάδα”. Το βρεφοκομείο “Αγιος Στυλιανός”, διοικούμενο όπως πάντα από αδαείς στην κοινωνική προστασία ανηλίκων διοικήσεις και ένα προσωπικό σε απόλυτη σύγχυση για τον επιδιωκόμενο στόχο σε ένα βρέφος ιδρυματοποιημένο, αν και έγινε παραλήπτης της αίτησης αναδοχής, αν και γνώριζε ότι το παιδί επιστρέφοντας και σε ηλικία λίγο πριν τα τρία του θα κλειστεί στο ίδρυμα, “ένιψε τα χείρας του”, το Δ.Σ. (!!!) είπε όχι, το παιδί θα πάει στο ίδρυμα, γιατί εμείς “απλώς φιλοξενούμε” το παιδί; Ε και; Δεν είστε φορέας παιδικής προστασίας; Δεν σας ανατέθηκε έστω και προσωρινά η επιμέλειά του ή η φροντίδα του; Δεν είχατε δυνατότητα να επικοινωνήσετε με την Εισαγγελία Ανηλίκων Ηρακλείου και να προτείνετε την αναδοχή του παιδιού για το συμφέρον του; Αλλά όχι, αντί να κάνουν αυτό, είπαν το “περισπούδαστο” επιχείρημα ότι οι αιτούντες είναι – λέει- εθελοντές και δεν πρέπει να αναδέχονται παιδιά που φροντίζουν. Α, ναι; Ποιό είναι το πρωτεύον τελικά, το συμφέρον του παιδιού ή ένα σύστημα αλλοπρόσαλλο που δεν καταλαβαίνει ότι ένα βρέφος 1,5 έτους έχει απόλυτη ανάγκη εξατομικευμένης φροντίδας και είναι απολύτως αναμενόμενο να συνδεθεί με γονεϊκά πρότυπα, να αναγνωρίσει ως “γονέα” κάθε φροντιστή που του δίνει αυτό που χρειάζεται; Υπήρχε κάποια άλλη ανάδοχη οικογένεια να αναλάβει αυτό το παιδί; Οχι.. Η “συνωμοσία” της ασχετοσύνης και καταπάτησης δικαιωμάτων των παιδιών επικράτησε και η αρμόδια εισαγγελέας δυστυχώς ακολούθησε αυτή τη στρεβλή λογική. Ο Στέλιος στα 2,5 -3 μπήκε στο ίδρυμα. ΄Εμεινε πέντε χρόνια σε αυτό. Οι ψυχασθενείς γονείς τους και ο απερίγραπτης ακαταλληλότητας παππούς κρίθηκαν κάποια στιγμή από το ίδρυμα κατάλληλοι να πάρουν πίσω τα παιδιά … Η υπόθεση παρουσιάστηκε ως “οικογενειακή επανένωση” και μέχρι σήμερα τα S.O.S. δεν έχουν την εντιμότητα να παρουσιάσουν την αλήθεια για την τύχη της. Τα παιδιά κακοποιήθηκαν με το χειρότερο τρόπο με την επιστροφή τους στην οικογένεια και ξαναγύρισαν σε λίγους μήνες σε ιδρύματα, όχι σε αυτό που ήταν, η “αδελφική ενότητα” για την οποία κραύγαζε ο διευθυντής του φορέα, “πήγε περίπατο”, τα κορίτσια χωρίστηκαν από τα αγόρια, ο Στέλιος βρέθηκε στη Βάρη, όλοι σήμερα κάνουν πως δεν ξέρουν τί συνέβη, το παιδί έχει καταστραφεί εντελώς, έχει σοβαρές ψυχοκοινωνικές διαταραχές, είναι στα 10 του ανεπιθύμητος για αναδοχή και ανήκει σε εκείνη την κατηγορία των παιδιών ιδρυμάτων που περιμένουν όλοι να ενηλικιωθεί για να τα καταλήξει σε ψυχιατρικές δομές. Οι υποψήφιοι ανάδοχοι έδωσαν δικαστικές μάχες, απευθύνθηκαν στους πάντες (υπουργείο, Συνήγορο του Παιδιού, στην κεντρική διοίκηση του σωματείου SOS) για να αναλάβουν την αναδοχή του παιδιού, πλην όμως χωρίς αποτέλεσμα. Που σημαίνει ότι σε μια στρατηγική που χαράζει κάποιο ίδρυμα, ειδικά όταν είναι από αυτά που έχουν ισχυρές προσβάσεις στο σύστημα εξουσίας δεν μπορεί /δεν θέλει να παρέμβει θεσμικά κανείς. Από όσους έλαβαν γνώση του προβλήματος, κανείς δεν έδειξε ότι αντιλήφθηκε το θέμα. Το θέμα ήταν να τοποθετηθεί το βρέφος στη μία και μοναδική οικογένεια που το αγάπησε και επιθυμούσε να το αναθρέψει. Ίδρυμα, Εισαγγελέας, Δικαστήρια “συνωμότησαν” εξ αμελείας (;) να καταστρέψουν 4 παιδικές ζωές. Το ίδρυμα επιφανειακά επέλεξε την “καλύτερη” λύση για τα παιδιά, όμως εν τέλει επέλεξε την εξυπηρέτηση δικών του στόχων, το Δημοτικό Βρεφοκομείο όπως πάντα εκτός επίγνωσης των υποχρεώσεών του ως φορέας παιδικής προστασίας, η εισαγγελέας προσκολλημένη στην επιλογή του ιδρύματος “Παιδικά Χωριά SOS” χωρίς να ερευνήσει το Σχέδιο Αποκατάστασης του Παιδιού, τα δικαστήρια με το τυπικό επιχείρημα ότι κανείς πλην των συγγενών του ανηλίκου, του εισαγγελέα και του δικαστηρίου αυτεπαγγέλτως δεν μπορεί να αιτηθεί για την αφαίρεση της επιμέλειας του παιδιού, το νήπιο κατέληξε στην χειρότερη εκδοχή φροντίδας. ΄Ολα τα γεγονότα που έλαβαν χώρα και πολύ συνοπτικά αναφέρονται, περιλαμβάνονται στα σχετικά έγγραφα του δικαστηρίου (πρακτικά, προτάσεις, αποφάσεις). Είναι απεριόριστα λυπηρό, όμως και ενδεικτικό της ελευθερίας που έχουν οι επαγγελματίες όταν πρέπει να υπακούσουν στις εντολές των εργοδοτών του, που σε αυτή την λάθος εκδοχή, πήραν μέρος ο κοινωνικός λειτουργός του φορέα, ο διευθυντής (μαζί με τον “εγκληματικό” παππού) και όλοι αυτοί υπεραμύνθηκαν με μεγάλο ζήλο τον ιδρυματισμό στο όνομα της “οικογενειακής επανένωσης”. Μιας καταστροφικής επανένωσης που ποτέ δεν έπρεπε να λάβει χώρα διότι προκάλεσε νέα σκληρή κακοποίηση στα παιδιά και που τα οδήγησε πλέον στον πιο σκληρό ιδρυματισμό. Οι ανάδοχοι δεν ξέχασαν τον Στέλιο. Προσπάθησαν έστω και 5 -6 χρόνια μετά να τον ανακαλύψουν μέσα στο προνοιακό σύστημα, μέσα στο ίδρυμα και πάλι. ΄Ομως δεν ήταν πια ο Στέλιος. Και οι ίδιοι που τόσο ταλαιπωρήθηκαν, τόσο εξαπατήθηκαν (τους υποσχέθηκαν τόσο ο “Αγιος Στυλιανός”, όσο και τα SOS ότι θα εξετάσουν το αίτημά τους για αναδοχή και όταν το παιδί βρέθηκε στο ίδρυμα της Κρήτης δεν τους επέτρεψαν να το δουν ούτε μια φορά), ήταν ήδη ανάδοχοι ενός νηπίου και ο Στέλιος πια, ήθελε πολύ ειδική, εξατομικευμένη και εντατική φροντίδα για να συνέλθει από την κακοποίηση του προνοιακού συστήματος. Ποιός θα λογοδοτήσει για τις επιλογές και τα αποτελέσματά του; ΄Εχει σημασία ότι στην υπόθεση αυτή δεν αναμίχθηκε καμιά δημόσια κοινωνική υπηρεσία και ότι ο Στέλιος, 8 χρόνια τώρα στα ιδρύματα διατηρεί ακόμη το ασιατικό επώνυμό του και την πατρότητα του οικονομικού μετανάστη!

[PIXABAY]

ΙΙ. Η ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Γ.

Η Δήμητρα και ο Γιώργος, αδέλφια, νήπια ακόμη τοποθετήθηκαν στο δημοτικό βρεφοκομείο Θεσσαλονίκης “Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ” για να προστατευθούν από την ακατάλληλη οικογένειά τους. ΄Οταν ήρθε η ώρα να κριθεί η τύχη της ανάθεσης της επιμέλειάς τους που αφαιρέθηκε από τους γονείς τους, η γιαγιά τους με δικαστική εκπροσώπηση διεκδίκησε την επιμέλεια/γονική μέριμνα των παιδιών ώστε τα παιδιά να αποφύγουν δήθεν την ιδρυματοποίηση. Καθώς στην πραγματικότητα τα παιδιά δεν έχουν καμιά νομική εκπροσώπηση και το ίδρυμα δεν ασχολείται με την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους στα δικαστήριο αν και οφείλει αφού αποκτά τη γονική τους μέριμνα, η γιαγιά κρίθηκε κατάλληλη από το δικαστήριο. Μια γιαγιά που ως μητέρα στερήθηκε την επιμέλεια των παιδιών της για κακή άσκηση της γονικής μέριμνας, τα παιδιά της μεγάλωσαν σε ιδρύματα, ωστόσο κρίθηκε “ικανή” να μεγαλώσει τα εγγόνια της, αφού κανείς δεν αντιδίκησε για την αναζήτηση του αληθούς συμφέροντος του παιδιού. Τα δύστυχα νήπια πήγαν στη γιαγιά… Από τότε δεν έπαψαν να ξυλοκοπούνται, να κακοποιούνται, να υβρίζονται από τη γιαγιά και τον “παππού”. Η κοινωνική υπηρεσία της περιοχής έλαβε γνώση. Και ενημέρωσε τον αρμόδιο Εισαγγελέα. Και ο/η Εισαγγελέας είπε ότι δεν συμφωνεί να πάει τα παιδιά σε ίδρυμα και πρέπει να βρεθεί ανάδοχη οικογένεια αλλά δε βρισκόταν. Και τα χρόνια περνούσαν και τα παιδιά κακοποιούνταν συστηματικά εν γνώσει των κοινωνικών υπηρεσιών… ΄Εσωζε εν μερει την κατάσταση η παλιά τους εθελόντρια από το βρεφοκομείο που δεν σταμάτησε να νοιάζεται για τα παιδιά αυτά, να τα φιλοξενεί κάποια σαββατοκύριακα, αλλά ημίμετρα. Η κατάσταση στάσιμη. Τα παιδιά ξύλο και βρισιές σε καθημερινή βάση, η γιαγιά ζήτησε η ίδια πριν 3 χρόνια να φύγουν τα παιδιά γιατί δεν τα ήθελε, όμως και πάλι δεν είχαν πού να τα πάνε….Η δικηγόρος της γιαγιάς συντετριμμένη απολογήθηκε γιατί υποστήριξε τη γιαγιά στο δικαστήριο και ως άνθρωπος αναζητούσε κι αυτή μια λύση… Αλλά πώς; ΄Ηδη τα παιδιά έγιναν 10, 11 χρόνων, δύσκολα για αναδοχή και ήδη πολύ τραυματισμένα ψυχικά. Οι “φροντιστές” των παιδιών συνελήφθησαν μια φορά για κακοποίηση και καταδικάστηκαν. Πριν λίγες ημέρες, η εθελόντρια μας κατήγγειλε ότι ξανά ο “παππούς” έσπασε στο ξύλο τη 12 χρονη Δήμητρα, χτυπώντας την με τον ξύλινο πλάστη στην πλάτη και τα παιδιά βγήκαν στο δρόμο να σωθούν. ΄Ηρθε η αστυνομία , οι παππούδες συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στο αυτόφωρο , καταδικάστηκαν σε 1,5 χρόνο ποινή φυλάκισης με αναστολή (;) ενώ για τα παιδιά δεν πρόβλεψε κανείς τίποτα, οπότε θα έπρεπε να συνεχίζουν να ζουν κάτω από την ίδια στέγη με τους κακοποιητικους παππούδες!!!. Η “αυτοσχέδια” λύση που βρέθηκε – αφού ακόμη δεν υλοποιήθηκε από την Πολιτεία η επείγουσα βραχεία αναδοχή αν και προβλέπεται από το 2018- ήταν να εμπλακεί η μόνη κοινωνική υπηρεσία που υπάρχει στην περιοχή το πρόγραμμα “Βοήθεια στο Σπίτι” και να αναλάβει οικειοθελώς μια αξιέπαινη νοσηλεύτρια – άτυπη ανάδοχος βραχείας διάρκειας – του προγράμματος, να τα φιλοξενήσει, μέχρι να διευθετηθεί το θέμα της αναδοχής τους…. Θα μου πείτε, μα η νοσηλεύτρια είναι γραμμένη στο Εθνικό Μητρώο Υποψηφίων Αναδόχων; ‘Οχι φυσικά και δεν υπάρχει λόγος να είναι. Υπάρχει όμως λόγος επιτέλους να προστεθεί στην διάταξη περί κατεπείγουσας αναδοχής παιδιών σε κίνδυνο, ότι μαζί με τους συγγενείς των παιδιών, άνθρωποι από το κοινωνικό περιβάλλον των παιδιών ή από το χώρο της εκπαίδευσης ή της υγείας θα μπορούν να φιλοξενούν εκτάκτως παιδιά χωρίς την προϋπόθεση της εγγραφής τους στο Μητρώο. Ούτως ή άλλως, οι ανάγκες της ζωής αποδεικνύονται πολυπλοκότερες από τις προχειρογραμμένες νομοθετικές διατάξεις.

ΙΙΙ. Η ΜΑΡΙΝΑ Δ.

Η Μαρίνα με άλλα τρία – τέσσερα αδέλφια τοποθετήθηκε 4 ετών σε κλειστή δομή της “Κιβωτού του Κόσμου” σε ηλικία τεσσάρων ετών. Κακοποιημένο παιδί με έντονες ψυχοκοινωνικές διαταραχές από την νηπιακή του ηλικία, παρέμεινε στο ίδρυμα οκτώ -8- χρόνια! Υπεύθυνη για τον ιδρυματισμό η “παλιά διοίκηση ” του φορέα. Το 2022 η Μαρίνα είναι πλέον 12 χρόνων και επιτέλους βρέθηκε ανάδοχη οικογένεια γι αυτήν. Το παιδί όμως ήταν ήδη ψυχικά πολύ ταλαιπωρημένο, καμιά ειδική φροντίδα δεν του παρασχέθηκε στο ίδρυμα, είχε επίπεδο εκπαίδευσης παιδιού δευτέρας δημοτικού και ψυχολογική – κοινωνική κατάσταση και συμπεριφορά της ίδιας ηλικίας. Το παιδί λάμβανε ήδη φαρμακευτική αγωγή (ψυχοφάρμακα). Σε ηλικία 4 ετών είχε νοσηλευτεί στο Νοσοκομείο Παίδων από την κακοποίηση που υπέστη από τον πατέρα του και που δεν αποθεραπεύτηκε μέχρι σήμερα. Οι πληροφορίες που δόθηκαν στους αναδόχους γονείς ήταν ελάχιστες. Το χειρότερο όμως ήταν ο τόσο “ο φορέας υλοποίησης” της αναδοχής – κατ΄ευφημισμόν- Κιβωτός του Κόσμου, με τη “νέα διοίκηση, την καλή” που είχε τη γονική μέριμνας, όσο και ο φορέας εποπτείας της αναδοχής Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Αττικής, εγκατέλειψαν τους αναδόχους στο έλεος του θεού και τους άφησαν χωρίς υποστήριξη να διαχειριστούν ένα παιδί με σοβαρή ψυχική διαταραχή χωρίς καμιά συναίσθηση της ευθύνης και των υποχρεώσεών τους. Και το παιδί αυτό, όπως όλα τα παιδιά σε ανάλογη κατάσταση, περιερχόταν σε ανεξέλεγκτη κατάσταση, ήταν καταστροφικό, επιθετικό κατά των αναδόχων και με τάσεις για αλλεπάλληλες φυγές. Στα αιτήματα των αναδόχων για βοήθεια και υποστήριξη, η “νέα” Κιβωτός απαντούσε με κλειστά τηλέφωνα των κοινωνικών λειτουργών, με διαμαρτυρία προς τους αναδόχους γιατί τους “ενοχλούν” – αλήθεια γιατί αυτοί οι “απαιτητικοί, ενοχλητικοί ανάδοχοι χαλάνε” το σαββατοκύριακο του υπαλλήλου του φορέα που έχει τη γονική μέριμνα; Με ποιό δικαίωμα; Τί υποχρέωση μπορεί να έχει; Μήπως γνωρίζει ο κοινωνικός λειτουργός ή το Δ.Σ. του φορέα, που με τόσο καμάρι τοποθέτησε η κα Μιχαηλίδου ως Δ.Σ. σε αντικατάσταση του παλιού και ακατάλληλου, τί σημαίνει από άποψη υποχρεώσεων η ανάθεση της γονικής μέριμνας ενός παιδιού; (ναι αυτό ακριβώς… δεν ξέρουν ακόμη τα ιδρύματα τις υποχρεώσεις τους αλλά και να τις ξέρουν, σιγά “μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου”, ποιός θα τους ελέγξει, αφού είναι και φιλοκυβερνητική η διοίκηση τώρα)…Αντίστοιχη κατάσταση από την πλευρά του φορέα εποπτείας… Μια τυπική ανά δίμηνο επίσκεψη και … όλα καλά. Αρκεί, για να καταλάβει κανείς πόσο χαοτική και ανεξέλεγκτη είναι η κατάσταση, ότι δύο χρόνια μετά την αναδοχή, οι ανάδοχοι γονείς δεν γνώριζαν ότι την ευθύνη της εποπτείας της αναδοχής είχε το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Αττικής, και ότι αυτό, έπρεπε άμεσα να παρέμβει , να θέσει το ίδρυμα “Κιβωτός” προ των ευθυνών του και να οργανώσουν ένα επείγον σχέδιο βοήθειας και συστηματικής υποστήριξης της ανάδοχης οικογένειας…Η 12χρονη Μαρίνα το έσκασε πρόσφατα από το σπίτι για μια ακόμη φορά. Εκδόθηκε ΑΜΒΕR ALERT. Eπιτέλους κινήθηκε ο μηχανισμός… Το παιδί δεν μπορεί να συνεχίσει την αναδοχή του στην οικογένεια. Μια ανάδοχη οικογένεια που σε καμιά περίπτωση δεν έπρεπε να αναλάβει ένα τέτοιο βεβαρημένο περιστατικό παιδιού που το συμφέρον του επέβαλλε τη σύσταση μιας επαγγελματικής αναδοχής ή μια πολύ υποστηρικτική εποπτεία. Παρόλο αυτά και οι δύο ανάδοχοι δήλωσαν ότι δεν θα εγκαταλείψουν ποτέ τη Μαρίνα. Γιατί; Γιατί το παιδί δεν έχει καμιά άλλη οικογένεια, κανένα άλλο δικό του πρόσωπο. ΄Ομως αν η Μαρίνα είχε τοποθετηθεί σε ανάδοχη οικογένεια στα τέσσερά της χρόνια τώρα θα είχε τη δική της οικογένεια και δεν θα άρχιζε όπως σήμερα το ταξίδι της συστηματικής “περιπλάνησης” στα παιδοψυχιατρικά τμήματα των νοσοκομείων…

[PIXABAY]

IV. Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΙ Η ΜΑΡΙΑ Α.

Η Χριστίνα και η Μαρία , αδελφές, γεννήθηκαν με διαφορά ενάμισυ περίπου έτους η μία από την άλλη, το 2007 και 2008. Ζούσαν σε ένα χωριό της Θεσσαλίας σε περιβάλλον άκρως προβληματικό από τη στιγμή της γέννησής τους. Η μητέρα τους διαπιστώθηκε ότι έπασχε από διαταραχές συναισθήματος και από γνωστικό έλλειμμα πιθανό συμβατό με νοητική υστέρηση, παρουσιάζοντας μειωμένη ανταπόκριση. Αντιγράφουμε από τη δικαστική απόφαση: ” Κατά το έτος 2010 στο πλαίσιο κοινωνικής έρευνας που διεξήχθη από την κινητή μονάδα ψυχικής υγείας του Ν.Τρικάλων και είχε διαταχθεί για τα δύο παιδιά – μόλις τριών και 2 ετών- έγιναν συνεχείς προσπάθειες υπό τη διαρκή καθοδήγηση και εποπτεία των αρμόδιων κοινωνικών υπηρεσιών, ώστε να βελτιωθούν οι άσχημες συνθήκες διαβίωσης που διαπιστώθηκαν στην οικία των γονέων τους, ωστόσο αυτές δεν επέφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα και οι συνθήκες στην οικία παρέμειναν ακατάλληλες και επικίνδυνες για την ομαλή ψυχοσυναισθηματική και σωματική ανάπτυξη των τέκνων, ενώ οι ίδιοι (οι γονείς) δεν επέδειξαν διάθεση συνεργασίας. Από την κοινωνική έρευνα που είχε διεξαχθεί τότε, προέκυψε ότι διέμεναν σε ακατάλληλο περιβάλλον, υπό κακές συνθήκες διαβίωσης με συχνά περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας να λαμβάνουν χώρα ενώπιον και εναντίον των τέκνων από αμφότερους τους γονείς”. Δηλαδή οι αρμόδιες “κοινωνικές υπηρεσίες” -αλήθεια ποιές σε χωριό των Τρικάλων- το 2010- , έλαβαν γνώση ότι τα βρέφη – νήπια ζούσαν σε περιβάλλον ενδοοικογενειακής βίας μπροστά που λάμβανε χώρα μπροστά στα παιδιά και έκριναν ότι μπορούν να “βελτιωθούν” οι ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης (!!!). Σε αυτό το περιβάλλον και πάλι οι “αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες” που αμφιβάλλουμε αν ξαναπάτησαν το πόδι τους στο σπίτι των παιδιών μετά το 2010, αποφάνθηκαν, το ‘έτος 2015 ότι τα παιδιά πρέπει να επιτέλους να φύγουν από το σπίτι καθώς διαπιστώθηκε “συναισθηματική και σωματική κακοποίηση, καθώς και ιατρική- εκπαιδευτική παραμέληση”. Τα κοριτσάκια που μεγάλωναν σε αυτό το περιβάλλον είχαν γίνει ήδη 9 και 8 ετών και οδηγήθηκαν στο φιλανθρωπικό σωματείο «Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος» στη δομή φιλοξενίας στη Θεσσαλονίκη όπου διαμένουν μέχρι σήμερα. Φυσικά το ίδρυμα, ούτε να διανοηθεί εκείνη την εποχή, που όμως είχαμε πια αρχίσει να μιλάμε δυνατά για την ανάγκη της αναδοχής των παιδιών, για την ανάγκη εξωιδρυματικής φροντίδας μέσω μιας οικογένειας, καθώς με τους φορείς αυτούς, “Παιδικά Χωριά SOS”,” Ελληνικό Παιδικό Χωριό”, υπήρχε μέχρι μια εποχή η φαντασιακή άποψη των ίδιων, την οποία μετέδωσαν στην κοινωνία, ότι δεν αποτελούν ίδρυμα, επειδή έχουν “σπίτια” και επειδή έχοντας υπαλλήλους που τις αποκαλούν “μητέρες” ή “θείες” αυτομάτως έλυσαν το πρόβλημα της ιδρυματικής φροντίδας , συνεπώς γιατί να αποϊδρυματοποιήσουν; Τα παιδιά αυτά βίωσαν την κακοποίηση στο σπίτι τους και την πλήρη ανευθυνότητα των κοινωνικών υπηρεσιών που επέτρεψαν να μεγαλώνουν, τα κρίσιμα χρόνια της ανάπτυξής τους, στο ήδη διαγνωσμένο ακατάλληλο περιβάλλον, την “κακοποιητική” ιδρυματική φροντίδα για 8-9 χρόνια και έφτασαν σήμερα στα 16 και 17 τους χρόνια, έφηβες με γνωστικές και εκπαιδευτικές ελλείψεις, να φοιτούν σε” ειδικό σχολείο”, άραγε γιατί; Αμφιβάλλει κανείς ότι τα παιδιά αυτά εάν βρισκόταν σε ένα ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον από νήπια δεν θα είχαν καμιά, μα καμιά γνωστική υστέρηση; ΚΑΝΕΙΣ. Μιλώντας πρόσφατα με τη μητέρα τους, η οποία, μεγάλη πια, γέννησε και τρίτο παιδί και είχε την εντιμότητα και συναισθηματική ευθύνη να δηλώσει στις κοινωνικές υπηρεσίες του Νοσοκομείου ότι δεν μπορεί να το μεγαλώσει συναινώντας για την άμεση αναδοχή και την υιοθεσία του, με πικρία μου ανέφερε: “Χαίρομαι πολύ για το μωρό που βρήκε μια καλή οικογένεια, δεν μπορούσαν τόσα χρόνια να βρουν μια καλή οικογένεια για τη Χριστίνα και τη Μαρία; Τί θα κάνουν αυτά τα παιδιά όταν βγουν από το ίδρυμα, αφού εγώ ακόμη και σήμερα δεν έχω τίποτα να τους προσφέρω”… Ναι αυτά τα είπε η μητέρα με την νοητική υστέρηση. Οι περισπούδαστοι αρμόδιοι του ιδρύματος, των κοινωνικών υπηρεσιών, δεν μπορούσαν να αντιληφθούν το συμφέρον των παιδιών αυτών; Απλώς δεν ήταν ποτέ αυτός ο στόχος τους. Και μη κοιτάτε που αίφνης έγιναν όλοι θιασώτες της οικογενειακής φροντίδας των παιδιών μέσω της αναδοχής τους. Αν πράγματι το πίστευαν, κράτος και ιδρύματα είχαν τα εργαλεία και τα μέσα να υλοποιούν αποϊδρυματικές πολιτικές, τα τελευταία 30 χρόνια! Αλλά ποιός νοιάζεται για μερικές χιλιάδες παιδιά …